Tüketici hakları, alışveriş yapan bireylerin korunması adına hukuken güvence altına alınmış temel haklardır. Özellikle son yıllarda online alışverişin artmasıyla birlikte tüketici şikayetleri de paralel şekilde çoğalmıştır. Ayıplı mal ya da hizmet karşısında ne yapılacağı, hangi yollarla hak aranacağı ve yasal sürecin nasıl işlediği birçok kişi tarafından tam olarak bilinmemektedir. Bu yazımızda Sarıca Hukuk Bürosu olarak tüketici haklarını ve ayıplı malda iade-değişim sürecini detaylı şekilde ele alıyoruz.

---

Tüketici Hukuku Nedir?

Tüketici Hukuku, tüketici ile satıcı veya sağlayıcı arasında kurulan sözleşmeden doğan ilişkileri düzenleyen ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında uygulanan bir hukuk dalıdır. Tüketici, mal veya hizmeti ticari olmayan, kişisel amaçlarla satın alan gerçek kişidir. Satıcı ise ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal veya hizmet sunan kişi ya da kuruluştur.

---

Tüketici Hakları Nelerdir?

Tüketicilerin sahip olduğu temel haklar şunlardır:

• Bilgi Edinme Hakkı: Tüketici, aldığı mal veya hizmet hakkında detaylı bilgi alma hakkına sahiptir.

• Güvenli Ürün Hakkı: Sağlığa ve güvenliğe zararlı ürünlerden korunma hakkı.

• Seçme ve Karşılaştırma Hakkı: Farklı ürün veya hizmetler arasında seçim yapma hakkı.

• Ayıplı Mal Karşısında Hak Arama Hakkı: Üründe kusur varsa iade, değişim, onarım veya bedel indirimi talep etme hakkı.

• Sözleşmeden Cayma Hakkı: Belirli şartlar altında hiçbir gerekçe göstermeden alışverişten vazgeçme hakkı.

---

Ayıplı Mal Nedir?

Ayıplı mal; taşıması gereken nitelikleri taşımayan, kullanım amacına uygun olmayan, ambalajı hatalı, etiketi eksik ya da vaadedilen özellikleri barındırmayan mal anlamına gelir. Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda, tüketicinin aşağıdaki hakları bulunur:

1. Satın alınan ürünün ücretsiz olarak onarılmasını istemek

2. Ürünün yenisi ile değiştirilmesini talep etmek

3. Ürün bedelinde indirim istemek

4. Sözleşmeden dönerek ürün iadesi ve ücretin geri ödenmesini talep etmek

Bu haklar tüketiciye seçimlik haklar olarak sunulmuştur ve malın ayıplı olduğunun anlaşılmasıyla birlikte 6 ay içinde kullanılmalıdır.

---

Cayma Hakkı Nedir?

Mesafeli satışlarda (örneğin internetten alışverişlerde), tüketici 14 gün içinde hiçbir gerekçe göstermeden ve cezai şart ödemeden cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkı bildiriminin satıcıya ulaşmasından itibaren 14 gün içinde ürün bedeli iade edilmelidir. Kullanılmış, kişisel ürünlerde ve özel siparişlerde bu hak sınırlandırılabilir.

---

Tüketici Hakem Heyeti ve Mahkemeye Başvuru

Tüketici, satıcıyla anlaşamazsa Tüketici Hakem Heyetine başvuru yapabilir. 2025 yılı için belirlenen parasal sınırlar dahilindeyse Hakem Heyeti, değilse Tüketici Mahkemesi devreye girer.

Başvuru için gerekli belgeler:

• Fatura ya da satış fişi

• Sözleşme örneği

• Şikayet konusu ürünün durumu ile ilgili açıklayıcı bilgi ve belgeler

Başvuru, tüketicinin yerleşim yerindeki ya da satıcının bulunduğu yerdeki hakem heyetine yapılabilir. E-devlet üzerinden başvuru imkanı da bulunmaktadır.

---

Sık Yapılan Hatalar

• Ürün iade süresini kaçırmak

• Belgeleri eksik sunmak

• Faturasız alışveriş yapmak

• Cayma hakkı konusunda yeterli bilgiye sahip olmamak

Bu tür hatalar, tüketicilerin haklarını aramasını zorlaştırır. O yüzden süreci dikkatle takip etmek önemlidir.

Tüketici olarak bilinçli davranmak ve yasal haklarımızı bilmek, olası mağduriyetlerin önüne geçmenin ilk adımıdır. Sarıca Hukuk Bürosu olarak, ayıplı mal davaları, sözleşme ihlalleri ve hakem heyeti başvurularında müvekkillerimize profesyonel danışmanlık ve dava desteği sunuyoruz. Tüketici haklarıyla ilgili yaşadığınız her sorunda yanınızdayız.

Siz de alışverişlerinizde sorun yaşadıysanız, haklarınızı aramak için bize danışabilirsiniz.