13 Mayıs 2025
Çalışma hayatında işveren-çalışan ilişkileri zaman zaman çeşitli anlaşmazlıklarla sonuçlanabilir. Bu anlaşmazlıkların en ciddilerinden biri, çalışanın iş akdinin haksız yere feshedilmesidir. Kanuna aykırı şekilde işten çıkarılan bir çalışan, çeşitli yasal haklara sahiptir ve bu hakları kullanabilmek için hukuki süreci doğru şekilde yürütmesi gerekir. Sarıca Hukuk Bürosu olarak bu yazımızda, işten haksız fesih durumunda hangi haklara sahip olduğunuzu ve süreci nasıl yürütebileceğinizi detaylarıyla ele alıyoruz.
Haksız fesih, işverenin geçerli bir neden olmaksızın iş sözleşmesini sona erdirmesidir. 4857 sayılı İş Kanunu’na göre bir çalışanın işten çıkarılabilmesi için geçerli bir sebebin olması gerekir. Bu nedenler arasında işçinin performans düşüklüğü, işyeri kurallarına aykırı davranışlar, ekonomik zorunluluklar gibi durumlar sayılabilir. Ancak, bu nedenlerin somut şekilde ispatlanması gerekir. Aksi halde fesih geçersiz sayılır.
Çalışan, haksız bir şekilde işten çıkarıldığını düşünüyorsa öncelikle arabuluculuk yoluna başvurmalıdır. Arabuluculuk süreci sonuçsuz kalırsa, işten çıkış tarihinden itibaren 1 ay içinde İş Mahkemesi’nde işe iade davası açılabilir.
İşe iade davasını kazanırsa;
İşveren, işçiyi tekrar işe almak zorundadır.
İşçiye boşta geçen süre için en fazla 4 aya kadar ücret ve diğer hakları ödenir.
İşe başlatılmazsa, en az 4, en fazla 8 aylık tazminat ödenir.
En az 1 yıl çalışmış olan işçi, haksız yere işten çıkarıldıysa kıdem tazminatı alma hakkına sahiptir. Bu tazminat, her çalışılan yıl için 30 günlük brüt ücret üzerinden hesaplanır.
İşveren, işçiyi hiçbir bildirim yapmadan işten çıkarırsa, ihbar tazminatı ödemek zorundadır. Bu tazminat, işçinin kıdem süresine göre 2 ila 8 hafta arasında değişir.
Haksız fesih sonrasında işçinin ödenmemiş fazla mesai ücretleri, yıllık izin hakları, resmi tatil günleri ve hafta tatilleri için olan alacaklarını talep etme hakkı da vardır.
Özellikle mobbing, baskı, hakaret veya onur kırıcı davranışlarla işten çıkarılmışsa, işçi manevi tazminat davası da açabilir.
Yazılı fesih bildirimi yoksa
Performans düşüklüğü gerekçesi ileri sürülmesine rağmen objektif verilerle desteklenmemişse
Disiplin cezası verilmeden doğrudan fesih yapılmışsa
İşverenin baskı, yıldırma veya psikolojik şiddet uyguladığına dair tanık ve belge varsa
Bu gibi durumlar, fesih işleminin haksız olduğunu kanıtlayabilir.
İşe iade ve tazminat davalarında arabuluculuk başvurusu zorunludur. Başvuru tarihinden itibaren en geç 3 hafta içinde süreç tamamlanır. Anlaşma olmazsa, mahkeme süreci başlatılabilir.
Fesih nedenini yazılı olarak bildirmemek
Savunma almadan iş akdini feshetmek
İşçinin kıdem süresini yanlış hesaplamak
İşten çıkış kodunu SGK'ya yanlış bildirmek
Bu tür hatalar, işveren aleyhine tazminat ödenmesine neden olabilir.
İşten çıkarıldığınızda, bu işlemin hukuka uygun olup olmadığını değerlendirmek çok önemlidir. Haksız fesih durumunda haklarınızı zamanında ve eksiksiz kullanmak için bir avukattan destek almanız sürecin sağlıklı yürütülmesini sağlar.
Sarıca Hukuk Bürosu olarak, işe iade davaları, tazminat hesaplamaları ve iş hukuku ile ilgili tüm süreçlerde müvekkillerimize profesyonel destek sunuyoruz. İşten çıkarıldıysanız ve haklarınızı aramak istiyorsanız bizimle iletişime geçebilir, süreci güvenle başlatabilirsiniz.